- > Castellano

Plaza irabazi zuen Espainiako onenekin oposizioa egin ondoren, eta hiribildua ospe nazionaleko Kontserbatorio bihurtu zuen.

Musika-irakaslea da 1887tik.

Don Martinek, urtetsua baina bizkorra, teklatuaren gainean makurtuta, ausaz ireki zuen kontsolan zegoen lehen liburu horixka.

Cavaille-Coll zahar bat, baina hori doinua oraindik! Teklek beren distira eta zuritasuna galdu dute; krokadurak gastatuta daude, hainbeste erregistro konbinatzeagatik. 1091n estreinatu zen, hain zuzen ere, Martínek lehia gogor baten ondoren oraindik betetzen duen plaza lortu zuen urte berean.

Hogeita hamaika oposiziogile lehiatu ziren Balmasedako organista plaza lortzeko; garai hartan Espainian zeuden onenak etorri ziren. Epaimahaiak ez zuen gehiegi pentsatu plaza esleitzeko. Aho batez erabaki zuten.

Diotenez, Marín oposizioko ariketak egiten ari zela, behetik miretsirik entzuten zuen aurkari batek “nolako eskuak!” oihukatu zuen une distiratsuenetako batean, eta bere ondoan zegoen beste batek, pedalierrari zer perfekzioz jotzen zion ikustean, honela  erantzun zion: eta nolako hankak!

Eta horrela, eskuak eta hankak lotuta, Martínez berrogeita hamazazpi urte daramatza San Severino parrokiako musika-zerbitzuan.

Xarmaz beteriko bizitza, abesbatzaren betiereko ilunpean arteari eta kultuari erabateko entregaren adibide bikaina bereizten dakienarentzat.

Balmasedako katedra

Adineko organistari aurpegia argitzen zaio gogoratzen duenean bere garai onetan Balmasedan kontserbatorio moduko bat sortu zuela katedra bakarrarekin; organoarena; Espainia guztitik ikasleak etortzen ziren eskolak hartzera, eta Cavaille-Coll etxeko ordezkariek organo txiki bat eskaini zioten, eskolak erosoago eman zitzan.

Etorkizuneko organistek Balmasedan denboraldi osoak ematen zituzten pentsioetan bizitzen eta Martínen etxean eta parrokiako abesbatzan musika ikasten. Handik pasa ziren Grorosarri (Begoñan organista), Azpiazu, Habanan bere artea erakutsi zuena; Bengoa, Bosgarren Parrokiakoa; Usobiaga, Bermeokoa, eta beste asko, horien artea Luis Urteaga dizipulu kutuna, Donostiako San Bizente parrokiako egungo organista.

Ohoreak

Iaz hiribilduak brontzezko domina eman zion. Ekitaldian ehunka lagun eta ikasle ohi egon ziren. Urteaga izan zen organista, eta goizean, parrokian, “Mater Inmaculata” meza abestu zen, hiru ahots mistotan.

Martín ere konpositorea zelako. Bere ekoizpena ugaria da. Lan asko ditu argitaratuta organo eta harmoniumerako, abesbatza eta organorako, bandarako, baita Balmasedako himnoa ere. Ospe handiena eman diona “Miserere” izan da, Martínek mendearen lehen urteetan konposatu zuen.

Martínen  “Miserere”  delakoarekin  amaitzen da Balmasedako erruki adierazpena, Aste Santuan. Joan den ostiralean beste behin abestu zen, aurreko urteetako erritu berarekin.

Hala ere, 1958rako zerbait handiagoa prestatu zen. Bilboko musikariek organista beneratuari omenaldi filarmonikoa egitea pentsatu zuten. Erramu-egunean egitekoa zen, baina Bilboko kontzertu sakratuekin batera zenez, orkestrak ezin izan zuen atera eta omenaldia bertan behera geratu zen, Balmasedako orfeoiak partitura prest zuenean. Haien esanetan, beste urte batean ezinbestez egingo da.

Gaur egun, Martínek ez du ezertan aldatu bere bizitzaren erritmoa. Bere lehen bilobak Bilbora ekarri zuen duela egun batzuk, baina gainerakoan ez da Enkarterrietako hiribildutik ateratzen. Han organo-orduak elizan eta klase partikular pilo bat, gazteetan bezala. Ez du atseden-proiekturik. Martínek esan zigun bere postuan egongo dela Jainkoak nahi duen arte. Laurogeita sei urterekin (aurten laurogeita zazpi izango dira), huts egiteko beldurrik gabe esan dezake bere bokazioa guztiz zehaztua izan dela. Iruñean jaio zen 1871ko abuztuaren 2an, eta hamasei urterekin musika irakaslea zen. 24 urterekin Beasaingo organista izan zen, eta hogeita hamar urterekin lehen aldiz jo zuen San Severinoko De-Coli  zegokion  Cavalaren  arima  tirabiratsua.

Figura franckianoa

Martínek gure aurrean ireki zuen liburuan Cesar Franken musika zegoen. Mimetismo batek Martín Santa Clotildeko maisu zaharrarekin identifikatzen zuela zirudien orduan. Baina gure ustez, San Severinokoa bere pentagrametan ibili zen. Berdin zen, sorginkeriak bere horretan jarraitzen zuen.

Dena franckianoa zirudien, musika estiloa, partitura horixka, organo zaharkitua, agurea, katoliko sutsua, interesik gabeko musikaria, xumea eta apala.

 Marínek presa zuen; ikasle bat zuen zain. Kontsola ixten lagundu genion, eta bitartean birraitona zela esan zigun.

Gure erredaktore grafikoak, Klaudiok, elkarrizketaren interludioan egin zituen argazkiak: kamera jaso eta eskailera karrankari hautseztatutik jaistera zihoan. Agureak esan zion: “Kontuz, oso okerra da eta ez du barandarik!” Martínek trebetasun handiz jaitsi zituen eskailerak, duela berrogeita hamazazpi urte oposizioetako hura balitz bezala.

Eta maltzurkeriarik gabeko ume bat balitz bezala agurtu zen.

-Baina zer esango dute nitaz? Organista bat besterik ez naiz.

Francisco Echanove

*1958ko apirilaren 6an El Correo egunkarian argitaratutako artikulua.

El Correoren eskaintza.